hướng dẫn cách sử dụng mỏ hàn cho người mới vào nghề

 Chip thấy đã là dân điện tử,để có được 1 mạch điện không chỉ yêu cầu về mạch chạy tốt,chạy ổn định mà còn đẹp về thẩm mỹ cả mặt trên (Top) và mặt dưới ( Bottom) nữa,Hàn mà quá tay nóng đầu hàn cũng có thể làm cho điện trở tăng,hay làm chết linh kiện,có khi làm cho mối hàn bị đen..hàn không nóng dễ bung mối hàn đến lúc không biết chỗ nào mà khắc phục...Chính vì vậy chip chia sẻ cho các bạn cách sử dụng mỏ hàn sao cho hợp lý.

1. Chọn mỏ hàn: các bác nên có 2 mỏ hàn, một mỏ hàn xung (mỏ hàn đoản mạch – dùng để hàn các linh kiện thường, LK to) và một mỏ hàn nung (mỏ hàn nung nhiệt bằng dây maiso - dùng để hàn tranz trường, ic số, ic chân quá nhỏ...). Mỏ hàn nung em không dùng nhiều nên mạn phép không có ý kiến gì. Em chỉ xin chia sẻ về mỏ hàn xung. Em thấy mỏ hàn nào cũng được (em hàn mỏ hàn xung có 75K mà vẫn OK) tuy nhiên nếu có điều kiện thì các bác nên chọn mỏ hàn tốt (không bị nóng thân mỏ hàn, nhiệt độ ổn định và không có từ dư nhiều). Khi mua các bác nên bấm thử nếu độ nóng vừa phải (bấm 1 giây rùi thả ra xong dùng tay kiểm tra đầu mỏ hàn thấy nhiệt độ ấm ấm cảm nhận rõ là được) không nên nóng quá hay nguội quá.

2. Đầu mỏ hàn và tráng thiếc cho lần đầu tiên dùng: Đầu mỏ hàn không nên cứng nhắc cùng một cỡ cho tất cả các loại. Nên lựa chọn đầu mỏ hàn phù hợp với mỏ hàn của mình. Nếu các bác thấy mỏ hàn của mình đang dùng đầu 1 ly độ dài dây khoảng 6cm mà hàn thấy thiếu nhiệt quá thì nên hạ chiều dài xuống còn 4cm nếu vẫn không được thì thay bằng dây loại 0,8 ly. Sau khi cắt xong dây đầu mỏ hàn thì cạo sạch toàn bộ dây (bỏ hết emay cách điện và oxy hóa) không nên bắt ốc vào mỏ hàn luôn, dùng đồ dùng nào đó cạo sạch đầu tiếp xúc chỗ cọc dây đồng bắt dây (2 cọc đồng từ mỏ hàn ra) sau đó mới bắt vào mỏ hàn. Tráng thiếc cho lần đầu tiên dùng: Sau khi bắt ốc xong các bác bấm mỏ hàn và nhúng ngay vào cục nhựa thông. Sau khi nhựa thông đã chảy ra và bám vào phần đầu của dây mỏ hàn thì thôi bấm và lấy mỏ hàn ra. Các bác tìm một tấm PCB cũ có những nốt hàn to có sẵn thiếc (ví dụ như nốt hàn chân nguồn mass hoặc nốt hàn tỏa nhiệt chẳng hạn) rùi bấm mỏ hàn vào những nốt hàn này để tráng thiếc sao cho thiếc bám đều phần đầu dây mỏ hàn. Đặc biệt không nên bấm 5-10 phút mà không tráng thứ gì như một số bác nói vì như thế đầu mỏ hàn sẽ bị nhiệt độ cao làm oxy hóa sẽ không ăn thiếc được nữa.

3. Cách hàn các linh kiện (LK) thường: Các bác nên vệ sinh PCB và chân LK (PCB và LK cũ) trước khi hàn, có thể vệ sinh bằng axeton, dao dọc giấy ....Em xin hướng dẫn hàn với PCB và LK đã được làm sạch hoặc là PCB, LK mới. 
+ Các bác cắt chân LK sao cho cắm chặt LK vào PCB mà chân LK trồi ra 1mm là đẹp nhất.
+ Bấm mỏ hàn vào cục nhựa thông cho nhựa thông chảy ngập đầu mỏ hàn > nhả mỏ hàn >nhấc mỏ hàn đến chỗ chân LK > Bấm mỏ hàn cho nhựa thông ở đầu mỏ hàn chảy ra trùm kín chân LK và lỗ PCB > Đưa dây thiếc vào tam giác quỷ: lỗ PCB - Chân LK - Đầu mỏ hàn để thiếc chạm đầu mỏ hàn và chảy ra (cho ít thiếc thôi nhé nhiều nhìn ghê lắm) thường thì sau khi chạm tam giác quỷ sẽ chảy ra và tráng đều lỗ pcb và chân LK, nếu các bác thấy vẫn mối hàn vẫn chưa đẹp thì có thể di chuyển đầu mỏ hàn cho đều hoặc thêm thiếc hoặc cho thêm nhựa thông để mối hàn đẹp.

4. Cách hàn chân IC hoặc dãy nhiều chân: Các bác hàn con IC có 2 hàng chân x20 = 40 chân có mệt lắm không. Em xin chia sẻ cách hàn cực kỳ nhẹ nhàng:
+ Dùng mỏ hàn bôi nhựa thông (như bên trêm em hướng dẫn) tới tất cả các chân của IC

+ Dùng một lượng thiếc khá to (bằng nửa đầu đũa) cho chân đầu tiên của dãy. Bấm mỏ hàn cho thiếc nóng chảy và cứ thế di đến chân tiếp theo cho đến chân cuối (chỉ di một chiều). Chân nào còn chạm nhau thì cứ di lại (hoặc thêm nhựa thông) tiếp tục đến cuối là được. Trong quá trình di nếu thiếu thiếc thì châm thêm. đến chân cuối nếu thừa thiếc thì vẩy đầu mỏ hàn để loại bỏ bớt thiếc.

5. Cách hút thiếc để rút linh kiện: có 2 cách

+ Dùng Súng (pít tống) hút thiếc. Sau khi mua súng hút về các bác nên chế lại một ít cho súng hiệu quả hơn. Các bác ra cửa hàng điện tử hỏi xin cái vú cao áp bằng cao su. về cắt bỏ cái vú đi chỉ lấy cái ống cao su dài khoảng 2Cm ở chân vú. Cái ống đó các bác bọc ngoài cái đầu súng. OK.

Cách hút: Có thể dùng nhựa thông hoặc không cần để nung nóng chảy mối hàn cũ. Sau khi mối hàn đã nóng chảy các bác đưa đầu súng vào sát tam giác quỷ và bấm nút...1-2-3 Buuùummmmm mối hàn sạch bong. Lúc này cao su ở đầu súng mới phát huy tác dụng: Không bị chảy khi tiếp xúc với 
đầu mỏ hàn và hạn chế không khi bị hút vào trong súng làm cho thiếc bị hút sạch hơn.

+ Dùng bó dây đồng nhỏ để hút: Cách này có từ thời xa xưa của ông cha ta rùi. Các bác kiếm một bó dây nhiều lõi nào đó lõi càng nhỏ càn tốt (nhưng đừng nhỏ quá dễ đứt tại PCB là dễ tèo lắm nhé). Các bác thấm nhựa thông kín dây hút thiếc rùi để nó ngay trên mối hàn định hút rùi bấm mỏ hàn. Thiếc nóng chảy ra sẽ bị dây hút khá nhiều. Sau đó bác nhấc dây hút thiếc ra rùi vẩy mạnh cho thiếc trong dây bị bắn ra ngoài (báo hại cho anh nào đứng cạnh xem tát ao) sau đó lại nhúng nhựa thông lại hút tiếp cho đến khi sao sạch thì thôi. 

!Chú ý: cách dùng dây hút này nên thận trọng vì dây đồng có thể bị đứt và gây đoản mạch

Trên đây là một số kinh nghiệm của em. Chắc chắn còn nhiều thiếu sót có gì các bác cứ hỏi. Có điều kiện em sẽ chụp ảnh rõ ràng.